بازار، گروه استان‌ها: استان سمنان به واسطه قدمت و تاریخچه‌ای که دارد در کنار قرارگیری در باریکه شمالی دشت کویر همچنین جنوب کوهپایه‌های البرز ظرفیت‌های گردشگری پرشماری دارد تنها کافی است که بدانیم ۱۰۰ دروازه در دامغان سال‌ها پایتخت ایران بوده و قدیمی‌ترین مسجد ایران در این استان وجود دارد آن هم دقیقاً چند کیلومتر آن سوتر از جنگل هیرکانی ابر با ۳۰ میلیون سال قدمت.
کارشناسان اما می گویند مشکل اینجا است که استان سمنان نتوانسته به درستی از ظرفیت‌های گردشگری خود استفاده کند و این موضوع را به عدم برنامه‌ریزی درست از سوی سیاستگذاران و تصمیم گیران مرتبط می‌دانند کسانی که می‌بایست بنا به وظیفه خودشان خط مشی توسعه گردشگری استان را ترسیم و در راستای محقق شدن آن اقدام کنند.
تغییرات مدیریتی
در سال‌های اخیر به وضوح اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان نتوانسته آنطور که باید و شاید در این زمینه موفقیت به دست بیاورد و این موضوع را بخش قابل توجهی از فعالان گردشگری استان اعلام و البته تائید نیز می‌کنند.
آنطور که از صحبت صاحب نظران بر می آید، یکی از مشکلات گردشگری استان سمنان تغییرات پی در پی در میراث فرهنگی است
آنطور که از صحبت صاحب نظران بر می آید، یکی از دلایل این موضوع می‌تواند تغییرات پی در پی مدیریتی در مجموعه این اداره کل باشد در هفت سال اخیر پنج بار مدیریت این اداره کل عوض شده برای ماه‌ها این مجموعه با سرپرست اداره می‌شد در نتیجه امکان پیگیری برنامه‌هایی که در دراز مدت جواب می‌دهند عملاً وجود نداشته است.
از سوی دیگر بر سر کار گذاشتن کسانی که کمترین توانمندی‌ها و استعدادها را در راستای راهبری مجموعه میراث فرهنگی استان سمنان با این میزان اهمیت در اقتصاد استان، داشتند به این اداره کل ضربه وارد کرده است. برای مثال در دولت دوازدهم این اتفاق نامبارک با یک انتصاب در مجموعه میراث فرهنگی سمنان رخ داد.
برنامه ای نداریم
یک فعال گردشگری در گفتگو با خبرنگار بازار، با بیان اینکه فقدان به کارگیری سانی که اهل برنامه‌ریزی و سپس اجرای آن باشند ضررهای بسیاری به بدنه توسعه گردشگری استان سمنان وارد کرده است، می گوید: برای مثال هنوز برنامه جامع گردشگری و اقتصاد مرتبط با آن شامل روستا صنایع دستی مسیرهای گردشگری و غیر ابلاغ نشده است و به عبارت دیگر سندی برای اجرا وجود ندارد که به درستی تدوین همه ظرفیت‌های استان سمنان در آن لحاظ شده باشد.
محمد رضا عباسی که مدتی را در استان گلستان نیز فعالیت داشته اعلام می کند: وقتی خط و مشی وجود نداشته باشد طبیعتاً نمی‌توان انتظار پیشرفت و توسعه در زمینه گردشگری را داشت از سوی دیگر فقدان یک آمایش سرزمینی مخصوص گردشگری با شناخت مزیت‌های اقتصادی در نقاط مختلف استان سمنان موضوع دیگری است که گردشگری این استان را متضرر کرده است.
یک کارشناس: چه اشکالی دارد که یک سازمان مردم نهاد مثلا خانه تسنیم دامغان مامور بررسی و برون سپاری احصای مزیت های روستاهای جنوب دامغان در بخش گردشگری شده و به کمک میراث فرهنگی استان سمنان بیاید؟
وی می افزاید: هنوز یک برنامه مدون جز به جز و روستا به روستا که مزیت‌های گردشگری هر منطقه را به درستی احصا کرده باشد و بتوان آن را برای سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری و صنایع دستی ارائه کرد وجود ندارد به جای آن یک سری برنامه‌های کلی با خط و مشق‌های کلی بدون نگه در نظر گرفتن ظرفیت‌ها و مزیت‌های بخشی وجود دارد که همان هم مورد توجه قرار نگرفته است.
باید برنامه ریزی کرد
این فعال گردشگری ادامه می دهد: برای مثال به صورت کلی اعلام شده که جنگل ابر ثبت جهانی و مقصد گردشگری است اما کسی بر روی امکان بهره‌برداری اقتصادی گردشگری و اشتغالزایی همچنین کیفیت و کمیت حضور گردشگران در این گنجینه اسرارآمیز ارائه نکرده هنوز هم کسی نمی‌داند که چطور باید از ظرفیت گردشگری جنگل ابر استفاده کرد.
عباسی ضمن اشاره به نیازمند یک برنامه مدون گردشگری داریم که در آن مزیت های استان سمنان روستا به روستا و شهر به شهر و بخش به بخش احصا شده باشد، ابراز کرد: زمانی می توانیم بگوییم برنامه ریزی مدون گردشگری و صنایع دستی داریم که بدانیم در فلان روستا و بخش چه مزیتی را داریم و مثلاً می توانیم از چه نوع گردشگری پذیرایی کنیم. ممکن است در بخشی گردشگری طبیعی رایج باشد در بخش دیگری گردشگری تاریخی، قنات و مثلا گردشگری ورزشی و .. که ما چنین برنامه ای را به صورت ریز به ریز و بخش به بخش متاسفانه نداریم.
وی با بیان اینکه مزیت ها باید از پایین به بالا احصا شوند، افزود: ما باید از روستاها شروع به برنامه ریزی کنیم نه اینکه در سمنان پشت میز نشسته و برای روستایی در بیارجمند یا شهمیرزاد برنامه ریزی کنیم که مثلاً در فلان بخش توسعه پیدا کند و یا میزان فلان بخش از گردشگران باشد. ما هر چه داریم که بعید هم می رسد آنچنان مدون و جامع باشد، نگاه های کلی نگر است.
آمایش و برنامه ریزی
یک کارشناس اقتصادی نیز در گفتگو با خبرنگار بازار، ضمن بیان اینکه برنامه ریزی گردشگری ما منطبق بر آمایش سرزمینی نیست، گفت: متاسفانه آمایش سرزمینی ما هم درست نوشته نشده زیرا گروهی بدون اینکه شرایط روستا و بخش های مختلف استان را ببینند و بشناسند در دانشگاه ها نشسته و برای مردم نسخه پیچیده اند بدون اینکه بدانند اصلا در آن منطقه به خصوص چه می گذرد و وضعیت مثلا منابع آبی یا ظرفیت های گردشگری یک منطقه چیست.
حسین جاوید فر با بیان اینکه زمانی شما می دانید چه دارید و هم می دانید که با داشته هایتان باید چه کنید زمان دیگری است که شما می دانید چه دارید اما نمی دانید با آن چه کنید اما حالت سومی هم است که نه می دانید چه دارید و نه می دانید باید چه کنید، بیان کرد: هرگز زحمات برنامه ریزان در مجموعه میراث فرهنگی سمنان را زیرسوال نمی بریم اما بدون داشتن مزیت سنجی و شناخت داشته ها نمی توان کاری را صورت داد.
وی با بیان اینکه برنامه ریزی ما در بخش گردشگری که یکی از ارکان چهارگانه اصلی در توسعه اقتصادی استان سمنان در کنار کشاورزی، صنعت و معدن است، باید از پایین به بالا باشد، ابراز کرد: یعنی به جای اینکه در سمنان بنشینیم یا در تهران و برای دامغان برنامه ریزی کنیم، باید به میان روستاهای دامغان برویم از نزدیک با آنها زندگی کنیم مزیت ها و ظرفیت ها را بشناسیم و سپس بشناسانیم و منطبق بر آن برنامه ریزی کنیم.
از پایین برنامه ریزی کنیم
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه در همه زمینه ها ما این مشکل را در استان سمنان داریم که ۴۵ سال است از بالا برنامه ریزی هایی می شود و از سطح روستا و شهرها اجرا مطالبه می شود، گفت: هیچ وقت نیامده ایم یکبار هم از روستاها شروع به برنامه ریزی کنیم و سپس از شهرها، شهرستان ها و مرکز استان و در نهایت دولت بخواهیم که زمینه اجرای آن را فراهم کند در کنار این موضوع ما فرصت را به جوانان و دانشگاهیان و سازمان های مردم نهاد و ... نداده ایم که به این موضوع ورود کنند.
یک فعال گردشگری : روستاهای استان سمنان برای مردم خود سمنان ناشناخته است
جاویدفر با بیان اینکه چه اشکالی دارد که یک سازمان مردم نهاد مثلا خانه تسنیم دامغان مامور بررسی و برون سپاری احصای مزیت های روستاهای جنوب دامغان در بخش گردشگری شده و به کمک میراث فرهنگی استان سمنان بیاید؟ بیان کرد: از این ظرفیت ها که عاشقانه و خالصانه در راستای تعالی گردشگری و میراث فرهنگی استان سمنان بهره گیری می شود متاسفانه استفاده ای نشده است.
وی با بیان اینکه نیاز ما امروز این است که مردم و روستاها و تولیدکنندگان صنایع دستی، سازمان های مردم نهاد، دانشگاه ها و ... برنامه ریزی کنند و میراث فرهنگی استان سمنان آن را اجرا نماید، افزود: سال ها است که این روند برعکس است و یکبار برای همیشه با برهم زدن این چرخه شاید بتوانیم نتیجه بهتری بگیریم روند کنونی اگر جواب ده بود باید در این مدت می داد.
روستاهای ناشناخته
یک صاحب نظر مسائل گردشگری در گفتگو با خبرنگار بازار، ضمن بیان اینکه داشته های گردشگری ما در استان سمنان برای خود مردم ما در این استان هم ناشناخته است، گفت: اگر از ۱۰۰ نفر سمنانی یا شاهرودی درباره فرش خود رنگ سنگسری سوال شود شاید یک نفر بداند که چیست در صورتی که این یکی از مهمترین محصولات مزیت دار صنایع دستی استان سمنان محسوب می شود که قابلیت صادرات دارد.
مونا شفیعی که با محریان تورهای گردشگری نیز همکاری داشته با بیان اینکه چند نفر از مردم سمنان در تورهای گردشگری مثلا قلعه بالای بیارجمند حضور پیدا کرده اند؟ بیان می کند: روستاهای استان سمنان برای مردم خود سمنان ناشناخته است و این نشان می دهد که در این استان کار عملی صورت نگرفته است.
وی با بیان اینکه ما کار تبیینی و تبلیغی نکرده ایم در نتیجه وقتی نیازی برای گردشگری ایجاد نشده است وقتی مسیرهای گردشگری برای مردم معرفی نشده و وقتی مردم ما هنوز نمی دانند که در استان خودشان چه نقاط گردشگری و صنایع دستی وجود دارد اپلیکیشن ساختن معنایی ندارد زیرا اپلیکیشن باید به نیازی پاسخ دهد که اصلا وجود ندارد! در نتیجه در این زمینه موفقیت های چشم گیری در استان سمنان اصلا به دست نمی آید که بخواهیم روی آن صحبت کنیم.